دغدغه ی برخورد و رفتار با کودکی که نشانه هایی از شیطنت های بیش از حد بهمراه اختلال در تمرکز و توجه دارد. معمولا با والدین همراه است. ممکن است درخصوص والدین واژه ی بیش فعالی بهمراه نشانه هایی که دارد مواردی را شنیده باشند. از نکات تربیت کودک استفاده کرده باشند اما باز هم بی نتیجه مانده.
آگاهی صحیح جهت تشخیص بیش فعالی بهمراه راهکارهای مناسب جهت برخورد با کودک از جمله موارد مهمی هست که آوای مشاوران در این مقاله در مورد آن صحبت می کند.
فهرست مطالب
بیش فعالی یا ADHDچیست؟
بیش فعالی مجموعه از رفتار هاست که معمولاً در دوران کودکی والدین و معلم ها متوجه آن میشوند ADHD در علم روانشناسی نوعی اختلال تعریف می شود و دارای پیچیدگی هایی است که به سادگی نادیده گرفته شده است توان ضعیف کودک در ساماندهی امور باعث بروز مشکلات بسیاری در خانه و مدرسه می شود بسیاری از کودکان هنگام انجام کارها و تکالیف مدرسه چنان آشفته می شوند که نمی دانند چگونه آنها را به اتمام برساند و والدین با مشکل مدرسه نرفتن کودک مواجه می شوند. برخی از کودکان نیز موقع انجام کارهای ساده ناراحت می شوند گریه می کنند و می گویند نمی دانند چگونه باید این کار را انجام بدهند تشخیص بیش فعالی به آسانی صورت نمی گیرد یعنی اگر کودکی را دیدیم که فقط شیطنت میکند فعالیت زیادی دارد آرام و قرار ندارد سریعاً برچسب بیش فعالی نزنیم برای تشخیص بیش فعالی باید چند حیطه را در نظر گرفت.
سه حیطه ی مهم که ولدین باید به آن توجه کنند:
۱) رفتارهای پرخطر که به ان اصطلاحاً رفتارهای تکانشی هم می گویند مثل: دویدن به سمت خیابان، زیاد به چاقو دست زدن ویا علاقه شدیدی به چاقو داشتن (منظور از کنجکاوی کودک نیست که قصد دارد با لمس اشیا آن را بشناسد) منظور رفتار خطرناک است که به تعداد زیاد طی روزهایادرطول هفته از کودک سر میزند.
۲) عدم توجه و تمرکز:والدین دقت کنند. موقعی که با کودک صحبت می کنند یا زمانی که فرزندشان در حال تماشای برنامه تلویزیون است چقدر به صحبت ها و یا برنامه تلویزیونی توجه دارد، چقدر حرف شنوی دارد، آیا متوجه صحبت انهایا برنامه‌ای که از تلویزیون پخش میشود هست یا خیر.
۳) رفتارهای پر تحرک: به خاطر سبک زندگی شهرنشینی، کوچک بودن خانه‌ها ،آپارتمان نشینی، نبودن حیاط و فضای باز و نیاز کودکان به پارک و محیط های بزرگ و کوچه‌های امن که الان می‌توان گفت تقریباً وجود ندارد یا در دسترس نیست در این مواقع بچه ها به طور طبیعی بچگی می‌کنند می‌دوند ،می‌پرند در این مواقع حرکات کودک طبیعی است و او به شرایط جدید پاسخ می دهد و والدین نباید به این رفتار کودک برچسب بیش فعالی بزنند وبدانند این یک نیاز است اما اگر این علامت در کنار دیگر علائم قرار گرفت نشانه ای از بیش فعالی می باشد که سریعاً باید به متخصص مراجعه کنند
این سه مورد از علایم اصلی بیش فعالی می‌باشد
دیگر علایم که باید به آن توجه داشت:
۱) بررسی لازم
از لحظه تشکیل لقاح تا زمان زایمان مادر باید مورد بررسی قرار بگیرد. میزان استرس و هورمون کورتیزول مادر در چه حدی بوده کورتیزول بالا می‌تواند یک علامت برای تشخیص بیش فعالی کودک در کنار دیگر علایم باشد.
۲) خواب فرزند
به طور معمول بچه ها بین ۸ تا ۱۱ ساعت می خوابند. بررسی اینکه آیا کودک به مقدار کافی می خوابد یا کمتر و اینکه آیا زمانی که خیلی کم می خوابد بعد از اینکه از خواب بیدار میشود سرحال است یا کسل. اگر کسل بود طبیعی است و به دلیل کم خوابی کودک است اما اگر با وجود کم خوابی بعد از بیدار شدن خیلی فعال و پر انرژی بود این مسئله می‌تواند یکی از علائم بیش فعالی در کنار دیگر علائم باشد.
۳) تغذیه کودک
معمولاً کودک بیش‌فعال خوش خوراک نیست فقط روی چند غذا متمرکز است. با بهانه‌های مختلف بقیه غذاها را نمی‌خورد این مورد هم در کنار بقیه علائم می توانداز نشانه های بیش فعالی باشد. استفاده از مقاله ی تغذیه مناسب کودک بیش فعال کمک کننده خواهد بود.
۴) خلق و خو
از زمانی که کودک متولد می شود نوع خلق و خوی او شکل می‌گیرد. برخی از بچه‌ها از بدو تولد آرام هستند به موقع شیر می‌خورند به موقع می‌خوابند و بیدار می شوند خیلی دچار یبوست و بیرون روی نمی شوند به این دسته از بچه‌ها کودکان آسان می گویند. اما در کنار این کودکان ،کودکانی نیز هستند که از همان بدو تولد بی قرار و ناآرام بوده یبوست و بیرون روی طولانی و شدید دارد که به این نوع کودکان کودکان سخت گفته میشود. باید بررسی شود کودک جز کدام دسته از کودکان بوده کودک آسان یا سخت این مسئله در کنار بقیه موارد می‌تواند علامتی برای تشخیص بیش فعالی باشد.
دوست یابی:آیا کودک شما براحتی دوست پیدا میکند واگر دوستی دارد آن را نگه میدارد یا سریعا با او دعوا و کتک کاری میکند و رفتارهای تکانشی دارداصطلاحا دوست نگه دار نیست.
سن تشخیص بیش فعالی
میلیون ها کودک نوجوان و بزرگسال این اختلال را تجربه کرده که تمرکز و توجه و سازماندهی برایشان دشوار و سخت است. به همین دلیل این افراد زندگی پیچیده ای دارند. اکثر بچه های مبتلا به بیش فعالی زودتر از سن ۹ سالگی این علایم را بروز می دهند. گاها زمانی که این بچه هاوارد مدرسه میشوند والدین و معلم متوجه این مشکل در کودک میشوند اوج سنی تشخیص بیش فعالی در ۳ سالگی می باشد.
انواع بیش فعالی
عدم توجه و تمرکز
تکانشگری/بیش فعالی
تلفیقی یاcomnined
عدم توجه و تمرکز
در این نوع از اختلال بیش فعالی کودک مطالب را میفهمد اما همه را با هم نمی تواند درک کند کند.عملکرد ضعیفی دارد و احساس ناتوانی می کند. در کارهای گروهی اغلب دیر حاضر میشود و نمی‌تواند با گروه هماهنگ باشد. اغلب وسایلش را گم میکند. نمی‌تواند تکالیفش را تمام کند یا سازماندهی کند. گاهی وقتی با آنها صحبت می کنیم گویا اصلاً نمی شنوند علاقه ای به جزئیات ندارند.
تکانشگری
حرکات فیزیکی زیاد بدون خستگی .به صورت خودجوش شروع به فعالیت می‌کنند. اگر خواسته ای داشته باشند بدون اینکه فکر کنند بسیار عجولانه و بدون برنامه ریزی عمل میکند تا به خواسته شان برسند. سرکلاس زیاد صحبت می‌کنند. حواس بقیه بچه‌ها را پرت میکند. یک جا نمی توانند بنشینند در کلاس راه می‌افتندوزود حوصله شأن سر میرود.
تلفیقی
کودکی که هر دو علائم بی‌توجهی و تکانشگری را باهم داشته باشد نوع تلفیقی می باشد
ایاADHDقابل درمان است؟
این اختلال معمولا در کودکان تشخیص داده میشود اما تقریباً این علایم را تا دوران نوجوانی و حتی در بزرگسالی هم دارند. اما در بعضی از افراد این علائم از بین میرود ADHD یک چالش جدی برای کودکان نوجوانان و بزرگسالانی است که در بخش‌هایی از زندگی برای تمرکز و توجه تلاش می‌کنند. اما این بیماری قابل درمان است بسیاری از افراد با وجود بیش فعالی در تحصیل و شغل بسیار موفق عمل می کنند.
روش درمان برای کودکان رفتار درمانی که شامل والدین هم می شود بسیار موثر است و خانواده بخشی از روند درمان است. گاهی اوقات نیز داروهای غیر محرک Not-stimulant تجویز میشود که خیلی کمک کننده می‌باشد. برای بچه‌های مدرسه‌ای و بالاتر دارو درمانی یا ترکیبی از دارو درمانی و تراپی کمک بسیار زیادی می کند.
نحوه برخورد والدین با کودک بیش فعال
در این مقاله قرار است راهکار مهم و اساسی که به والدین کمک می کند. با کودکان بیش فعال خود راحت تر و بهتر ارتباط برقرار کنند ارائه میشود.
۱) همکاری با متخصص
والدین باید با متخصص مربی پزشک و درمانگر کودک در ارتباط باشند و یک ارتباط تنگاتنگ داشته باشند. در این ارتباط نکات و اطلاعات ارزشمند و مهمی از کودک دریافت می‌کنند درمانگر، والدین را راهنمایی میکند و این راهنمایی نیاز به صبر حوصله پشتکار و شکیبایی دارد.
۲) بالا بردن اعتماد به نفس کودک
کودکان بیش‌فعال اعتماد به نفس کمتری دارند والدین باید هر موفقیت کوچک کودک را مورد تشویق قرار بدهند تا اعتماد به نفس و بالا برود.
۳) تماس چشمی
موقع صحبت با کودک تماس چشمی و بدنی برقرار کنند دست او را در دست بگیرند و به چشمان او نگاه کنند و خواسته خود را در چند جمله کوتاه بیان کنند.
۴) تقسیم تکالیف و وظایف
تکالیف و وظایف کودک را به قسمت های کوچک تقسیم کنند مثلاًبجای این که بگویند وسایلت راجمع کن بگویند: عروسک هایت را در سبد بریز حالا لوگو هایت را جمع کن، حالا مداد رنگی هایت را جمع کن هر کدام از وسایلی که قرار است جمع شود را یکی یکی ازاو درخواست کنند.
۵) حمایت از استقلال
هر زمان که کودک رفتار اشتباهی انجام داد و یا در کارش موفق نشد به او راهکار ندهند اجازه بدهند خودش به دنبال راه کار برود به طور مثال: اگر خوراکی از دست او ا…
۶) چون این کودکان ناکامی های زیادی را تجربه می کنند پس باید به آنها بیشتر توجه کرد.
عواقب درمان نکردن کودک بیش فعال
در کودکی دچار مشکلات تحصیلی اجتماعی و عاطفی میشوند. در بزرگسالی در روابط زناشویی ،سلامت روان ،شغل، حفظ ایمنی در زمان رانندگی به مشکل برمی خورند.چون اکثر اوقات نمی دانند چرا باید هدف داشته باشند به طور مثال در بزرگسالی و در زندگی زناشویی دچار این مشکل می شوند که اتفاقات مهم مثل: سالگرد ازدواج، تاریخ تولد و …. را فراموش می‌کنند و متاسفانه از جانب همسر و اطرافیان متهم به بی خیالی بی‌مسئولیتی و حواس پرتی می شوند و درک و نمی شوند.
در نوجوانی هم بیشتر با دارو و الکل خود درمانی میکند.
کلام آخر
با توجه به تمام نکاتی که گفته شد والدین بایددر نظر داشته باشند که موضوع بیش فعالی کودک ممکن است در اکثر مواقع موجب ناامیدی و ناراحتی های مکرر والدین بهمراه نگرانی برای آینده ی فرزندشان باشد. درواقع این مورد نیز مانند موارد دیگر با کمک مشاور کودک و اجرایی کردن تکنیک ها و روش های مختص کودک بیش فعال قابل حل می باشد به طوری که نه تنها جایی برای نگرانی باقی نماند بلکه در جهت رش و پیشرفت کودک پیش بروند. با استفاده از مشاوره رایگان تلفنی می توانید این مسیر را هموارتر کنید.
بدون دیدگاه