راهکارهای رفع لکنت زبان

در میان مشکلات گفتاری لکنت یکی از شایع ترین و مشهور ترین آنهاست. که تعداد زیادی از افراد جامعه به خصوص گروه سنی کودکان با آن دست به گریبان هستند. شاید کمتر کسی را بتوان یافت که در طول عمر خود با فرد لکنتی برخورد نکرده باشداز همین رو بسیار اتفاق می افتد که افراد لکنتی هنگام وقوع لکنت از طرف دیگران واکنش هایی را دریافت می‌کنند. که اغلب این واکنش ها برای کمک به فرد لکنتی بروز داده می‌شود. اما این رفتارها در بیشتر موارد به دلیل عدم آگاهی افراد از لکنت و شرایط فرد مبتلا به لکنت زبان موجب بدتر شدن آن در فرد خواهد شد.

در این روند آوای مشاوران علاوه بر  امکانات مشاوره رایگان به صورت تخصصی شرایط دریافت مشاوره رایگان خانواده را فراهم آورده.

راز لکنت چیست؟

همه می‌دانیم که آستانه تحمل خردسالان در برابر فشارهای روانی بسیار پایین است. به طور معمول یک جوان ۲۰ ساله هنگام ترس از تاریکی با تکیه بر توان تجزیه و تحلیل و نیز آموزش و تجارب قبلی فشار روانی وارده را مانند عمل ضربه گیری فنرهای خودرو در خود حل می کند و آن را به سلامت می گذراند. ولی کودک خردسال برای مقابله با چنین فشارهایی هیچ سلاحی ندارد. خیلی زود پیمانه تحمل اوسر میرود و دچار واکنش می شود وجود گاه و بیگاه تنش همراه با مهلت حل و فصل به ایجاد تحمل بیشتر در برابرآن فشار روانی منجر می شود. در نتیجه طبیعی است که آستانه تحمل خردسالان که فاقد چنین تجاربی هستند پایین تر از بزرگسالان باشد. فشار روانی بیش از آستانه تحمل می تواند واکنش اسپاسم و گرفتگی تارهای صوتی خردسالان را همراه داشته باشد.

انواع لکنت

اول اینکه باید دانست لکنت یک اختلال گفتاری است و نه یک اختلال روانی .لکنت زبان در سه بخش صورت میگیرد.

الف)تکلم کلٱ قطع میشود؛فرد مبتلا نمیتواند صحبت کند.

در این مورد ،درمان باید با حروف بی صدا مثل(ل،ب،پ،م،….) آغاز شود.

ب)تکلم سایشی؛

صدا تولید می‌شود اما به صورت سایش طولانی میشود.مثل(س،س،س،لام=سلام)کلمه طولانی میشود.

ج)هجا به هجا؛

فرد نمیتوان از یک هجا به هجای دیگر برودوصحبت خود را تکمیل کندمثل(علی ب،ب ،ب ،بیا=علی بیا)

«علی» را میگوید ام« بیا »را نمی‌تواند بگوید.

عوامل ایجاد کننده لکنت  در کودک

هرگونه وقفه ،تکرارو سکتگی که در گفتار طبیعی عادی و نرمال کودک ایجاد شود وبر روابط اجتماعی کودک، درس خواندن و…. تاثیر منفی بگذارد. کودک را دچار یک سری مشکلات عاطفی و روانی کند و ادامه دار باشد. از دیدگاه روانشناسی لکنت گفته می‌شود .این جاست که لکنت به‌عنوان یکی از نشانه‌های اختلال و یک  مشکل حادر دنیای کودکان مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.

۱)ترس:

بسیاری از کودکان که ترسو هستند یا می ترسند، کودکانی که با حوادث و تجارب سخت زندگی روبرو شده‌اند و ترس های خاص را میبینند. مثل(  زلزله ،کرونا ،سیلاب، انفجار و….) یا ترس هایی که خانواده خودش القا می کند (مثل گرگ می آید. لولوتو را میخورد و…..)یا کودک را از شخص یا اشخاص دیگر ترساندن.

۲)خشونت:

کودکانی که خانواده های خشن و دیکتاتور دارند در این خانواده ها اغلب ، کودکان به لکنت مبتلا میشوند .انعطاف ،ارتباط،همدلی و…در این خانواده ها وجود ندارد و با کودک مثل یک ربات رفتار می کنند کودک حق انتخاب ندارد.

۳) فشار: فشار خانواده روی فعالیت‌های کودک مثل (درس بازی، کلاس های فوق برنامه و….) تحت فشار قرار دادن کودک به جهت همسو شدن باباورها و عقاید خانواده. فشار آوردن به کودک جهت  یادگیری یک کار یا هنر.و…. تقلید کورکورانه و مقایسه کردن با دیگران به شدت روی لکنت تاثیر گذار است. عدم تکلم و عقب‌ماندگی گفتار کودک می تواند از طریق فشار خانواده ها صورت گیرد.

۴)اضطراب واسترس:

دعوا و تنش‌های موجود بین والدین یا اعضای خانواده. از دست دادن ،طرد شدن ،عدم امنیت،ناپایداری عواطف والدین ، اختلال استرس پس از سانحه و…… که باعث ایجاد ترس و اضطراب در کودکان می‌شود. می‌تواند یکی از عوامل ایجاد لکنت زبان در کودکان باشد. می توانید از مقالهی راهکارهای کاهش استرس کودک نیز استفاده کنید.

عوامل تسهیل کننده فرایند درمان

کودکی که لکنت دارد باید خیلی زود برای درمان آن اقدام کرد که هم به نفع کودک وهم به نفع خانواده است. هر قدر که  کودک مبتلا به اختلال لکنت توهین وتحقیرشود، یا برچسب (لال ،گنک،…..)زده شود ، پروسه درمان به تعویق می افتداین موضوع  باعث ضربه ذهنی به کودک خواهد شد. لطفاً به عنوان مربی، خانواده، دوست، اقوام و یا کسی که در اطراف کودک لکنتی زندگی می‌کند. القاب زشت به کودک ندهید. درمان کودک باید به صورت تدریجی صورت بگیرد والدین باید صبر و حوصله داشته باشند و به آرامی به درمان لکنت پرداخت در واقع درمان باید آهسته و پیوسته صورت بگیرد. درمان لکنت به صورت تدریجی بهترین نتیجه را ایجاد می کند.

زمانی که کودک صحبت میکند به چشمان او نگاه کنید این موضوع احساس پذیرفته شدن دوست، داشته شدن.واینکه  صحبت‌هایش اهمیت دارد و ارزشمند است دراو القا می‌شود. اساسی ترین مورد این است که هرگز کودک را تمسخر نکنید موقعی که نمی تواند کلمه را بگوید و یا سخت بیان می کند به او نخندید و او را مورد تمسخر قرار ندهید این مسئله باعث شرم و خجالت و اندوه کودک می شود و فرآیند درمان را کند میکند.

باید حروفی که کودک لکنتی در آن مشکل دارد مثال ( ف،ی،ج،ژ…..) مشخص شود. باید این مسئله ابتدا توسط خانواده شناسایی و سپس با روانشناس در میان گذاشته شود. در زمان پروسه درمان کودک لکنتی خانواده ازایجاد هر نوع درگیری و تنش و جلوگیری کند .

تا جایی که ممکن است عواملی که کودک را دچار استرس اضطراب ترس و وحشت می کند از کودک دور شود. حتی افرادی که کودک از دیدن آن ها احساس بدی در او ایجاد میشود.

راهکارهای درمانی:

۱)آواز خواندن

آواز خواندن، بلند خواندن ،قصه گویی ،باعث کاهش لکنت میشود کودک مبتلا به لکنت یا ناروانی نسبت به تغییراتی مثل( تغییر منزل، مدرسه، جدایی از والدین، تولد نوزاد جدید ،بیماری اعضای خانواده،بی نظمی) بسیار حساس و مضطرب هستند. این موارد  سبب تشدید لکنت می شود پس تا حد امکان شرایط روزانه را مهیا و فعالیت‌های روزمره را نظم بدهید.

۲) فشار آوردن ممنوع

فشار آوردن به کودک برای یادگیری زبان دوم باعث ایجاد و تشدید لکنت می شود. لطفاً والدین برای دوزبانه شدن کودک به او فشار نیاورند بهتر است تا زمانی که مشکل ناروانی فرزندشان حل نشده از آموزش زبان دوم خودداری شود.

۳)درک تفاوتها

برخی از افراد در یک ثانیه و برخی افراد در ۴ ثانیه صحبت خود را تمام می کنند. اما در افرادی که مبتلا به لکنت زبان هستند از ۶ تا ۷ ثانیه زمان لازم دارند تا کلمات خود را مرتب کنند. لطفاً عجله نکنید باید برای شنیدن این افرادباید وقت گذاشت. عجله ای در کار نیست.

۴) کلام او را قطع نکنید

طی پروسه درمان وقتی کودک با شما صحبت می کند برای تکمیل کردن صحبت  اوعجله نکنید و گفتار او را قطع نکنید. خودتان ادامه دهنده صحبتهای کودک نباشید. اگر کلمه ای را سخت بیان میکند لطفا درست آن را نگویید.

۵)عجله کردن ممنوع

با صبر و حوصله به صحبتهای کودک گوش بدهید برای اتمام صحبت او عجله نکنید و یا حتی وانمود به عجله داشتن هم نکنید که کودک دارای لکنت فکر نکند. که باید سریع صحبت کند این موضوع استرس او را بالامیبرد توجه داشته باشید. بچه ها استرس و نگرانی والدین راخیلی زود متوجه می شوند.

۶)اجبار ممنوع

متاسفانه برخی از معلمان مربیان و خانواده ها کودک را مجبور میکنند. به اینکه، کلمه ای را که او سخت بیان می‌کند، مرتب تکرار کند. این دوباره گفتن کلمه باعث می شود نه تنها کودک درمان نشود بلکه بیشتر دچار افسردگی اندوه و انزوا و اضطراب شود.

۷) تند حرف زدن ممنوع

خانواده ای که کودک لکنتی دارد باید خودشان آرام و شمرده صحبت کنند. تا الگوی مناسب گفتاری برای کودک خود باشند سریع حرف زدن دیگران باعث میشود حس ناتوانی گفتار ی در کودک تقویت شود.

۸) اولویت بندی 

باید ابتداروی کلماتی که کودک در بیان آنها مشکل دارد کار شود.

اولویت درمان در کلمات یا حروفی است که کودک نمی تواند آنها را بیان کند ویا مشکل دارد.

۹)بررسی حواشی

در حاشیه لکنت ممکن کودک ممکن است یک  سری مشکلات دیگری وجود داشته باشد. ممکن است کودک استرس داشته باشد و یا وحشت زده باشد هراس اجتماعی داشته باشد. اکثر کودکانی که لکنت دارند از جمع می ترسند پس باید این مسئله و حواشی لکنت کودک بررسی شود.

کلام آخر

باید ریشه های روانشناختی و یا بایولوژیک بودن لکنت مشخص شود. لکنت یک اختلال روانی نیست. بلکه یک اختلال گفتاری است

درمان لکنت قطعی و صددرصد است.